Το Εθνικό Συντονιστικό Όργανο Ελέγχου και Λογοδοσίας, το οποίο συστάθηκε με το άρθρο 103 του ν. 4622/2019 (ΦΕΚ Α’ 133), αντικατέστησε το καταργούμενο, δια του ιδίου νόμου, Συντονιστικό Όργανο Επιθεώρησης και Ελέγχου (Σ.Ο.Ε.Ε.) του άρθρου 8 του ν. 3074/2002 και ανέλαβε το σύνολο των εν εξελίξει επιθεωρήσεων, ελέγχων, προκαταρκτικών εξετάσεων και προανακρίσεων, καθώς και οποιαδήποτε άλλη ενέργεια υλοποιούνταν στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του πρώην Σ.Ο.Ε.Ε.
Το Ε.Σ.Ο.Ε.Λ. λειτουργεί ως συλλογικό όργανο, εδρεύει στην έδρα της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας (στο εξής «Ε.Α.Δ.» ή «Αρχή»), εκπροσωπείται από τον Διοικητή της Ε.Α.Δ., ο οποίος και προεδρεύει και υπεισέρχεται στο σύνολο των αρμοδιοτήτων του τ. Σ.Ο.Ε.Ε. Μία από τις καινοτομίες που εισάγονται είναι η κυκλική Αντιπροεδρία του εν λόγω οργάνου.
Στην Ολομέλεια του Ε.Σ.Ο.Ε.Λ., σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 103 του ν. 4622/2019, συμμετέχουν όλοι οι φορείς και υπηρεσίες επιθεώρησης, ελέγχου και καταπολέμησης της διαφθοράς που δεν εντάσσονται στην Εθνική Αρχή Διαφάνειας και καθορίζονται με απόφαση του Διοικητή της Ε.Α.Δ.
Τα Καθήκοντα Αντιπροέδρου και αναπληρωτή του, ασκεί ο Επικεφαλής ενός εκ των φορέων-υπηρεσιών που συμμετέχουν σε αυτό, οι οποίοι εναλλάσσονται σε ετήσια βάση. Στην ολομέλεια του Ε.Σ.Ο.Ε.Λ. συμμετέχουν οι Επικεφαλής ή Προϊστάμενοι, με τους αναπληρωτές τους, όλων των φορέων και υπηρεσιών επιθεώρησης, ελέγχου και καταπολέμησης της διαφθοράς με τους αναπληρωτές τους που δεν εντάσσονται στην Αρχή, περιλαμβανομένων του Επικεφαλής της Οικονομικής Αστυνομίας, του Επικεφαλής της Υπηρεσίας Εσωτερικών Υποθέσεων Σωμάτων Ασφαλείας του άρθρου 21 του ν. 4613/2019, οι Προϊστάμενοι των Υπηρεσιών Επιθεώρησης και Ελέγχου του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας και των αναπληρωτών τους, καθώς και ο Προϊστάμενος της Διεύθυνσης Επιθεώρησης του Υπουργείου Εξωτερικών μαζί με τον αναπληρωτή του.
Στο Ε.Σ.Ο.Ε.Λ. επίσης συμμετέχουν οι Προϊστάμενοι της Διεύθυνσης Εσωτερικού Ελέγχου και της Διεύθυνσης Εσωτερικών Υποθέσεων της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων μαζί με τους αναπληρωτές τους.
Κριτήρια για την ένταξη φορέων και υπηρεσιών στην ολομέλεια του Ε.Σ.Ο.Ε.Λ. είναι τα ακόλουθα:
- Αρμοδιότητα διενέργειας επιθεώρησης, ελέγχου, ερευνών με κύριο στόχο την καταπολέμηση της διαφθοράς.
- Πεδίο δράσης ανά την επικράτεια.
- Δυνατότητα ανάπτυξης συνεργειών και κοινών δράσεων.
- Εξειδικευμένο αντικείμενο και αρμοδιότητες συμπληρωματικές εκείνων της Ε.Α.Δ.